Dr. LB Sailo
~Familia Fanai Lalṭansanga
Mizo zinga Pathian thuhriltu ropui leh thu ziak thiam hmingthang, Dr. L.B. Sailo chanchin tawi ka han ziak ve ang e. Kum 2021 October ni 10 khan Rih sang mual min lo liamsan ta a. Sap thufing pakhat chuan, “Better late than never” a ti mathlawn lovin ziah lo tawp ai chuan tiin ka rawn tlai lam umpawng par ve hluai a ni ber e. Ani kha ka mi ngaihsan em em a ni a, a thuziak hi ka hmaih ngai lo angtluk a ni. A thuziakte hi ka tan chuan Mizo ṭawng zirlaibu ṭha eltiang an tling vek a, ngunthluk taka ka chhiar zawh vek hnuah a thuziak inphaman ṭha lai apiang ka chhinchhiah thlap thlap a, ka dahṭha khiau zel a. Zanlai Au Aw ka dahṭhat ringawt pawh hi file tam tak a tling tawh a ni. Ani ang tluka sermon dawng hnem leh ziak tam hi Mizo Pathian thuhriltu zingah an awm ka ring lo hial asin. Kraws thu mawlh mai hi a thupui ber a ni a, a ziak ngaihnawm thiam bawk. Chunglam thilpek, hriattirna (inspiration) dawng lo tan thu nung hi sawi theih a ni lo va, ziah theih a ni bawk hek lo. Dr. L. B. Sailo ka ngaihsan chhan zawk tak chu a kohhran mite thinlungah rinawmna, dikna leh thianghlimna a tuh nghet tlat thei kha a ni. An eizawnna mual ṭheuh kha Lalpa Grape huan a ni vek mai a, an taima-in an rinawm em em hlawm a. Kohhran dang hruaitute tan entawntlak a tling hliah hliah bik a ni.
A pian leh murna
Kum 1952 February ni 2 khan Hnahlan khuaah a lo piang a. A pa chu Hnahlan khaw lal, Pu Vanlalnghina Sailo a ni a, a nu chu Lalbiakliani Pautu a ni. Unau pianpui 9, mipa 5 leh hmeichhia 5 zinga a upa lama palina a ni.
An chhungkua
Shillonga P.U. Science a zir lai, kum 1974 January ni 3 khan Lalzirliani nen an innei a, fapa 2 leh fanu 2 an nei a, tu 10 lai an nei bawk.
A hnathawh
Kum 1978 August ni 11 khan Mizoram sawrkara AH & Vety Department-ah Vety Assistant Surgeon (VAS) hna a thawk ṭan a, hna hrang hrang a chelh hnuin kum 2016 February thla ni ni 29 khan AH & Vety Department Director-in a pension ta a ni.
Thlarau lam zinkawng
Dr.L.B.Sailo hi a naupan tet lai aṭanga Pathian zawng mi a ni a. Pawl thum a zir laiin Lal Isua, kraws-a an khehbeh, hling lukhum khum, thi hnuang hi a hmu a. Kum13 a nih kum, kum 1965 Krisman laiin Lal Isuan, “Ka fa, lo kal rawh, i sual rit tak nen ka lo chhawk ang che,” a tih aw a hria a. Ani chuan, “Van lam ka thleng thei ta,” tiin a au chhuak a, chu hun mak tak aṭang chuan chhandam nih inhriatna lawmawm em em chu a chanpual a lo ni ta a ni. Shillong leh Guwahati-a lehkha a zir lai pawhin kohhranah theihtawpa inhmang ve ṭhin a ni a. Bible hi a ngainain a zakzeh reng a, a chhiar nasa bawk a, Theological College rap miah si lovin Bible hi a hre bel hle a ni.
A hnena Pathian inlarna leh inpuanna
1. Kum1979 khan Deep Frozen Semen Technology thiamna zir tura Kerala pana thlawhtheihnaa an thlawh laiin thlipuiin a chuanna thlawhtheihnna chu a nuai chiam mai a. Thi mai tura a inngaih lai takin ri aia chiang zawkin, “Biakmawi, i thi tawh a, i nunna kha Krista-ah thuhrukin a awm tawh e,” tiin, a hlauhna luahlan vek khawpin Thlarau Thianghlim chuan a thinlungah a hriattir ta a. Chu veleh chuan Pathian thlamuanna, rilru reng renga hriat sen loh chuan a luah ta a. Chumi ṭuma a thil tawn aṭang chuan Pathian thu hi zirtirna ni lovin, hriattirna (Information) a lo ni zawk tih hi chiang takin a lo hre ta a ni.
2. Khawvel intlansiakna kawnga tumruh taka Indian Veterinary Research Institute-a a zir laiin a hmaah, a nupui fanau te leh a chhung te an lo lang a, Thlarau Thianghlim chuan a thinlungah, “Heng zawng zawng hi i damchhan an ni lo,” a rawn ti a. Chu velah ani chuan, “Lalpa, eng nge ka damchhan ni ta ang le?” tiin a zawt a. “Kei, thihna hneha tholeha hi i damchhan ka ni: kei mi damchhan chhung zawng chuan I tan ka nung tih i hre zel ang,” tih hi fiah em emin a thinlungah a rawn ri ta a. Chu mi ni aṭang chuan Galatia 6:14 thu; “Kei zawng, kan Lalpa Isua Krista kraws chauh lo chu chhuan tûr rêng ka nei lo, chu krawsah chuan khawvêl hi ka tân khenbeh a ni a, kei pawh khawvêl tân khenbeh ka ni” hi fiah takin a chang ta a ni.
3. Vety Quarter, Khatla-a an chen laiin Thlarau Thianghlim chuan a thinlungah, “Taite, nang chu Chungnungbera zawlnei an ti ang che; i kawngte siam turin Lalpa hmaah i kal dawn si a,” a ti a. Chu velah insum zawh rual lohvin a mittui a tla a, a kawngte siam turin Lalpa’n a tir tih a hriat chuan lungngaihna leh lawmnain a khat a, mahni a inen a, a insit bawk si. A nupui fanaute nen Lalpa hmaah an inlan a. He mi tuk chiah hian Synod lam hotuten Corruption dona speaker turin an rawn sawm nghal a ni.
Eng thu nge a hril?
Dr.L.B.Sailo Pathian thuhril laimu chu Lal Isua kraws thu a ni a. Kraws thu a sawi hian Lal Isua thihna leh thawhlehna ni mai lovin kan thihna leh thawhlehna, Zoram Kristiannain a la hril ngai loh thu a sawi ṭhin a. Lei mihringte hmuhnaah Isua Krista chu kraws-a khenbeh a nih lai khan nang leh kei hi Pathian thinlungah (Kraws)-ah kan lo thi a; khawvel hriata Isua Krista chu thlana phum bo a nih lai khan chatuan atan Pathian thinlung chuan lang tawh lo turin min lo vui liam ta a, khawvel hriata Krista chu thihna hneh zo veka thlan ata a lo thawh khan nang leh kei hi Pathian thinlungah mihring thar hlakin kan tho a ni. Tichuan kan khawsakna chu (Pathian thinlung chhung) van a ni,” tiin a hril ṭhin. (2Kor 5:15-17, Gal. 2:20, Eph. 2:1-7, Kol.3:3, Phil. 3:8-10, Rom 6:3-11)
Kohhran Thianghlim
Kum 1984 January thla khan Kohhran Thianghlim a din a. Kohhran Thianghlim in-nghahna chu: “Lalpa, in Pathian chu in thinlung zawng zawngin, in rilru zawng zawngin, in chakna zawng zawngin in hmangaih tur a ni,” (Deu 6:5) tih hi a ni a. Kohhran mipuite thinlunga a tuh ngheh tlat chu rinawmna, dikna leh thianghlimna a ni. Eng hna pawh thawk ila, kan hnathawhna hmun hi Lalpa Grape huan a nih thu a sawi ṭhin a, “Nun hi Krista a ni,” a ti mai ṭhin.
Zanlai Au Aw
Dr.L.B.Sailo hian Lal Isua kraws thutak hi Zofa zawng zawngte hian hmu chiangin hre chiang se a duh em em a, chumi puandarhna tur chuan kum 1998 September ni 20 aṭang khan Zanlai Au Aw hi tih chhuah ṭan a ni. Khami ni aṭang khan Lal Isua kraws thuchah hi a ziak chho ta ngat ngat mai a, tunah hian copy 1,00,000 (Nuai khat) lai sem chhuah a ni a, Mizorama chanchinbu sem hnem ber a ni mek a ni.
Solomon’s Temple
Kum 1991 khan Dr.L.B.Sailo chuan Kidron Valley, Chawlhmuna Solomon’s Temple din turin hriattirna a dawng a. Solomon’s Temple din a ṭulna chhan te, a sak dan tur ruangam, a len zawng te, a san zawng te, a kawngkhar leh tukverh awm zat te leh a pianzia te, a chhunga ban leh puanzar awm lova sak dan tur te nen lam a hmuhtir vek a, a sak dan phung hi ama ruahmanna vek a ni. 25.12.1996-ah Temple lungphum hi a phum a, ni 25.12.2017-ah amah vekin ropui takin a hawng a ni.
He Solomon’s Temple hi Lalpa thlanten Lal Isua an hmangaihna entirna leh chhiahchhiahna(symbol) a ni a, thlarauva tuihal apiang leh mi nun beidawng, Mizo society-a hmun chang tawh lote pawhin Chhandamtu Nazareth Isua an hmuh theihna tura din a ni.
A lehkhabu ziakte
Dr.L.B.Sailo hian lehkhabu 14 lai a ziak a. Heng a lehkhabu chhuahte hi hralh a tlain miten an hlut em em zel a ni.
- Kraws leh Thlarau Thianghlim
- Pathian Mihringa A Inpuanna Tluantling
- Pathian Chatuan Thiltum (Thlante Thuruk)
- Mo Neitu Au Aw (Thlante Thuruk)
- The Mystery of Elects
- Khawngaihna Thutak (Kraws Thuruk)
- Lunghlu Kawngkhar Mawi ( Kraws Thuruk)
- Harh A Hun Ta!
- Chhandamna Lawng (Thlante Thuruk)
- Lal Isua: A Lo Kal Lehna
- Tunlai Khawvel leh Kristianna
- Kraws Daihlim (Testimony)
- Kraws Daihlim (Thlante Thuruk)
- Nunna Tui Lui
A natna
Dr.L. B. Sailo hi mi hrisel pangngai tak a ni ṭhin a. Kum 50 ral a kai hnuah zunthlum (Diabtes) bakah BP sang a nei tel tih hmuh chhuah a ni a, vanduaithlak takin zunthlum hian a kal (kidney) a lo khawih pawi hman avangin phai lamah inentir turin an kal ṭhin a. Kum 2020 November thla khan a kal natna lo chhuak lehin CMRI Hospital, Kolkata-ah kalpuiin fistula leh catheter an lo vuahsak a. Aizawla an lo haw leh hnuin dialysis pawh vawi eng emaw zat an ti hman a, natna dangin a tlakbuak tak bawk avangin ni 10.10.2021 (Sunday) khan Ebenezer Hospital, Aizawlah Krista ke bula chatuana chawl turin min lo muthilhsan ta a ni.
Courtesy: Zanlai Au Aw, Vol. XXIV Issue No.7, Dated 1st-15th January 2022
Comments