ZO LANU NGAT

16/05/2017. Source > Vanglaini.
Mizoram University (MZU) Physics department-a doctor of philosophy (Ph.D) ti mek, Rebecca Lalnuntluangi d/o PC Vanlalhruaia, Chhinga Veng chuan Germany rama group pakhatin nuclear code an hman mek, PINO (Proton In Neutron Out) dik lohna a hmu chhuak a; nuclear code siam chhuaktute pawhin a dik lo tih an pawm.

Rebecca Lalnuntluangi'n German group-te nuclear code hman mek dik lohna a hmuh chhuah hnuah, chumi hmang chuan September 2016 khan Belgium rama Bruges khawpuia International Conference on Nuclear Data for Science and Technology (ND-2016)-ah paper a present a; chutah chuan nuclear code hman mek dik loh dan a sawifiah a ni.

Dik lohna hmuh chhuah dan

Rebecca Lalnuntluangi hian Ph.D a tih meknaah amah kaihruaitu (supervisor) Dr B Lalremruata kaihhruaina hnuaiah nuclear lam zirbingna an kalpui a, an nuclear code hmingah EPEN (Energy of Proton Energy of Neutron) an vuah. Rebecca chuan, EPEN a buaipuinaah hian PINO dik lohna zawnga hmuh chhuah chu an tum a ni lo tih Vanglaini palai a hrilh.

Rebecca chuan, "A dik lohna tuma'n an hre lo a, keini pawhin kan hre lo. Stand Alone Version, offline pawha hman theih siam kan tum a, chumi tur chuan a physics zawng zawng kan zir a ngai a, kan inzirna lamah mi paper publish tawh, an equation dik thei lo kan hmu nual. Equation a dikin kan siam thar a, kan paper-ah kan telh nghal. A physics dik thlapa kan kal hnuah PINO ho dik lohna hmu chhuakin kan hai lang ta a ni," a ti.

PINO chu eng nge?

PINO hi nuclear code pakhat, nuclear bomb siamna atan pawha hman a ni a, International Atomic Energy Agency (IAEA)pawhin an pawmpui a ni. Germany rama group pakhat hmuh chhuah niin, khawvela nuclear data group-a lar berte zinga mi an ni a, an hotupa chu Dr Rene Reifarth a ni.

Rebecca-i chuan, PINO chu nuclear ral­thuam siamna atan hman a nih thu a sawi a; nuclear siam nan bakah, van sang lam thil (astronomy, astro physics) atan pawh an hman thin thu a sawi bawk.

Code chungchang

Rebecca Lalnuntluangi chuan, India rama nuclear accelerator hman ber leh neih that berte chu Bhabha Atomic Research Centre (BARC), Mumbai leh Tata Institute of Fundamental Research (TIFR), Mumbai te an nih thu sawiin, "Hengte hian time of flight (ToF) technique an neih loh avangin neutron spectrum code hi an neih ngei ngei a ngai a, code tel lo chuan neutron energy dik tak a neih theih loh," a ti a; chu chu nuclear bomb siamna atan pawha pawimawh a nih thu a sawi.

Brugge, Belgium-ah

Rebecca Lalnuntluangi hian Sep­tember 11-16, 2016 chhunga Bruges, Belgium-a neih, International Conference on Nuclear Data for Science and Technology (ND-2016)-ah telin, September 14-ah paper a present a; chutah chuan PINO code dik lohna leh an hmuh chhuah dan te, code thar an siam, EPEN chungchangte a sawifiah. A paper thupui chu, 'A Tool for Calculation of the 7Li (p,n)7 be Neutron Spectra below the three body breakup Reaction Threshold' tih a ni.

International Conference on Nuclear Data for Science and Technology hi nuclear chungchanga khawvela conference lian ber pakhat niin, kum thum dana neih ṭhin a ni a; a huai­hawttute pawh International Atomic Energy Agency (IAEA), Nuclear Energy Agency (NEA) leh European Commission (EC)-te an ni.

Bruges-a ND-2016-ah hian PINO siamtu zinga an hotu ber, Dr René Reifarth leh a hote chuan Rebecca Lalnuntluangi hi an kâwm a, PINO code dik lohna chungchang an zawtfiah. Chutah chuan PINO siamtute chuan PINO code chu a dik lo a ni tih an pawm tih sawiin Rebecca chuan, "An pawm mai bakah, kan spectrum min dil a, mahse, ka paper (EPEN) hi publish a la nih loh avangin ka pe lo," a ti.

An thil hmuh chhuah chungchang chu ND-2016-ah hian scientist dangte pawhin an ngaihven hle a, thawhhopui atan an sawm nual tih a sawi a; European Commission hnuaia awm Joint Research Centre (JRC) pawhin Europe ram hrang hranga an project-ah thawhpui atan an sawm a, thawkho turin an buaipui mek tih a sawi.

ND-2016 avangin Rebecca Lalnun­tluangi code hmuh chhuah, EPEN chu nuclear code lama experiment titu hrang hrangin an nghak mek a, international journal-a tihchhuah a ni veleh thawkho turin an inrem siam hlawm a ni. EPEN siam kawngah hian IAEA-a nuclear data scientist Dr Naohiko Atsuka nen pawh an thawkho bawk.

EPEN publish a ni

Rebecca Lalnuntluangi nuclear code siam, EPEN (Energy of Proton Energy of Neutron) chungchang chu American Nuclear Society-in May 9, 2017 khan an tichhuak (publish) tawh.

An project publish-tu tur an zawng a, mahse, an hmu mai lo tih sawiin, PINO siamtute'n khawvel hriata an mualpho theihna a nih ve avangin ṭan an la ve nia an rin thu a sawi a; hun eng emaw chen hnuah American Nuclear Society-in an publish tak thu leh, ND-2016 ah paper a present tawh avangin European Physical Journal pawhin an tihchhuah dawn thu sawiin, "Tun thla (May) chhungin an publish hman kan beisei," a ti.

MZU-a Ph.D

EPEN atana hma an laknaah an bei nasa hle tih sawiin Rebecca chuan, MZU-ah nuclear laboratory an neih loh avangin theory-in an zir ṭhin tih a sawi a, "Experiment kan tih dawn chuan BARC, Mumbai-ah kan kal ṭhin," a ti a; chutih laiin, BARC-ah experiment ti turin hmun chan mai a harsat thu a sawi.

Rebecca Lalnuntluangi chuan, PINO code dik lohna hmuh chhuah leh EPEN an siamnaah MZU-a amah kaihruaitu Dr B Lalremruata a ṭangkai hle tih sawiin, "Ka supervisor min puihna leh fuihna vanga ti thei chauh ka ni," a ti a; Ph.D a tihnaa a thawhpuite'n an puih nasat vang a nih thu a sawi bawk.

Rebecca Lalnuntluangi hian HSLC leh HSSLC chu Synod Higher Second­ary School aṭangin a zo a, B.Sc (Physics) chu Pachhunga University College aṭanga zoin, MZU aṭangin M.Sc (Physics) a zo. B.Sc leh M.Sc-ah hian MZU-ah topper a ni ve ve.

Tunah hian MZU-ah Ph.D a ti mek a, a thil hmuh chhuah avang hian Europe khawmualpui leh hmun hrang hrang aṭangin post doctoral ti tura sâwmna eng emaw zat a dawng a ni.

Comments

Popular Posts