MAI THATNA

MAI THATNA
_(Cucurbita maxima)_

"Thangsira pan mai a lum e huai ah a zuan e huiah, inpui sakawl a zuan e.."

Mizo nunah Mai hian hmun pawimawh tak a luah a, chawhmeh lar tak a ni. A hnah hi Maian kan ti a, a rah sen hi Maite kan ti a, a puitling deuh tan hi Maisakhal kan ti a, a hmin eng deuh hi Maitai kan ti. A kuang leh a par tlengin kan ei. Maiban phei chuan ngainat leh duh a hlawh hle.

A thatna hi sawisen mai a ni lo va, kim tawi takin lo sawi dawn ila.

A tha vel vek mai a, a bikin Maitai hi a tha lehzual deuh a. Mit tan Vitamin tha tak a ni a, mit mal, mit fiah lo tan Vitamin A a pai tam a vangin Mai ei nasa mi reng reng an mit an sawisel ngai lo tlangpui. Vitamin C a pai avangin a hnai thleng hian hliam tenau tan a tha a, thil charh nan pawh kan hman thin kha. Taksa vun leh ti pawh in a ngeih em em a, Vitamin E a pai tha bawk.

Taksa tana tangkai lo thianfai a venghimtu Antioxidants a pai bawk. Thau chhia a pai tlem a, Thau tha a pai tam thung. Lung a ti chak thei bawk Pum leh ril in a haw lova, a chakna tha tak a ni a, ek a ti nem nuam zaih thin. Vitamin B-Complex hrang hrang leh Minerals- Copper, calcium, potassium, phosphorus, zinc leh a dangte a pai a.

Taksa chakna a tipung a, mut a titui a, cancer ṭhenkhat thlengin a veng thei.

MAIMU hi chaw tha chungchuang a ni a, protein, minerals, vitamins, omega -3 fatty acid a pai hnem hle. Nupa nuna chak lo tan (sex) lama chakna a ni a, a mu tui sawr emaw, a mu densawm kan kawi a, chawhmeha hman mai theih a ni.

Hmanlai  atangin rulhut damdawi ah an lo hmang tawh thin a, chaw tha ni si damdawi tha tling bawk si, tui bawk si a ni ber mai.

A taka kan tawn chu : Kum 1994 khan Manipur tlangram thingtlang Paihte khua ah kan zin a, an nulate chu an hmeltha in an vun a nung no nalh hle a, an biangte chu a tai sen deuh chek bawk a. Kan han belhchian chuan Maimu an heh vang a lo ni a. An chakin an zam a tha hle bawk a. An ina kan han len chuan Maimu hi an kanga inlengte ei ah an lo chhawp hnur zel mai a, kan chip sup sup thin a ni. Hnar thi ah pawh maimu hi theih anga tam ei a tha an ti.

Tunah pawh a mute sawrin kan her thin a, chawhmeh hrisel leh tui tak, hrisel si a ni a, Vaiho angin chhungkaw kim lo chuan ei phal chi pawh a ni lo. Ka mit tan hian malsawmna a nihzia ka fak tawp thei lo. Ziak leh chhiar ka thiam tan atangin lehkhabu chhiar a, ziak reng mai ka ni a, Computer a lo chhuah hnu ah pawh Computer hmaa thu tlaivar ve fo thin ka ni. Mobile phone ni se tlaivar dawn dawna bih leh mai thin ka ni bawk. Ka mit ka sawisel ngai lo va, a fiah pangngaiin a fiah tha reng a, tarmit vuah a ngai hek lo. Ka chhuan lam ber chu Mai ka ngainain ka duh em em mai hi a ni. Kartluanin chawhmeh ah ka ring peih. Vawksa kg 1 ai chuan Maitai ban chikchek kg 1 pawh ka duh zawk. "Savawm cake a nia, ek a ti mawi duh.." ti mai lovin thil tha leh hrisel hi ei zir ila, duh ila, uar sauh sauh ang u khai.

KC Ruata, Ephraim Herbals
Ramhnim Damdawi Group