Nl. ROHMINGTHANGI CHANCHIN

KRISTA TANA MARTAR
NULA ROHMINGTHANGI CHANCHIN TAWI

A peih peih chhiar atan.

"Isua Krisa hming avanga phuar chang ka huam lo, thih pawh ka huam a sin." Tirh 21:13

Tu nge a nih?: Hav. Zakhuma leh Pi Thnaghliri fa upa ber ni turin Rohmingthangi hi November 25, 1957 khan khatih laia Assam ram (Tuna Arunachal Pradesh) Jairampur khua ah a lo piang a. Laizawnnu pakhat leh nuța pali a nei a. Pastor Biaktluanga kutah Baptisma a chang a. Kum 1965-ah Jairampur ațangin Mizoram ah rawn pem chhovin West Phaileng khuaah awmhmun an bengbel ta a ni.

Rohmingthangi hi Mizo nula tam ber te ang bawkin ft.5 vela sang a ni a, hmai bial lam, sam kir lek lek, dar khuh tawk vela zuah țhin, hang ngaihno bei kan tih ang hi a ni. Zirna lamah chuan Class viii passed a ni.

A mizia:  Nu hlim thei, nui hmel pu reng mai, nuih duh em em, fiam dawl tak mai a ni a. Mi tumruh tak a ni bawk. A tum anga thil a kal loh chuan beidawng mai lova bei țang țang țhin mi a ni. Pathian kohna a hriat chinah phei chuan Pathian thu hi a atchilh a ni ber mai. Bible a ngaina hle a, a kalna apiangah a keng a ni mai. Țawngțai a taima hle a, a kalna hmun apiangah a thlen hlima a tih hmasak ber țhin chu Biak Ina țawngțai a ni. Lam a peih hle a, lam ngailo mi chu a hrethiamlo lek lek țhin. Kohhran a bel tlat a, tute emaw hlim phurin Kohhran leh hruaitute a hmu ro ngawih ngawih a, an țhatpui tur nge tih lam aia an hlimpui tur tih zawng reng renga vak vel țhinte ang zia pu ve lovin Kohhran a bel tlat a, chumi avang chuan Kohhran mite leh hruaitute ngainat leh duhsak a hlawh hle a ni.

Nu invawng tak a ni a, chumi hriatna chu Diary a vawng țha hi a ni. Mihringte hian kan ngainat zawng leh kan rilrua awm țhin chu engemaw ti tal hian mite hriat turin kan hnutchhiah fo va. A țhen chu mite hriatpui lem loh thilte pawh a ni țhin. A ni pawh hian a thil tih țhin tam ber leh a khawsak dan hi a Diary ah a ziak țhin a. Chuta țang chuan Pathian tana inserh hrang țhin, Pathian ram zau nana țhahnem ngai em em, țawngțai taima tak, lehkhathawn ziak peih em em mai a nih dan kan hmu a. A țawngțaina hmun thleng a chhinchhiah kilh kelh dan ațang hian nu ropui leh chhuanawm tak a nih zia amah ngeiin a hriat loh in min hrilh a ni.

Rawngbawlna a luhchilh dan:  Pathiana lawmna a neih ang hi a nei velo te hrilha chan tir ve duhna hian a nun a kaihruai em em a. Ram pilril leh Motor thlen theih lohna hmuna miten Pathian thu hriat an mamawh zia a hrechhuak zel a. Chung miten Chanchin țha hriatna remchang an nei lo leh Isua Krista rin nachang an hrelo chu a khawngaih em em mai a. Ram ril lam apiangin an mamawhna a nasa tih pawh a hria a ni. Mahse chutiang hmuna kal thei an tlem a, kal vel a remchang lo bawk. Chu hna khirh tak leh huphurhawm tak mai chu a mawhah la in, a theih dan kawng kawng ngaihtuaha kal a tum ta a ni.

Hmun hrang hranga rawngbawla a kal kual hnuah Kum 1983 khan Even. Nikhama Tripura thawk lo zin chu rawngbawlna inhawng ah ngaiin a zui thla ve tawp mai a. An kal tur chu Nikhama pawhin a huphurh pui hle a, chawmtu a nei si lo, an rawngbawl dan a hautak si, chutiang ruahman sa pawh awm lova a kal ngawt tur chu a retheih dan tur a lo hmu lawk vek a. "I rawngbawlna tur ruahman sa a awm si lo va, mi zui lo mai rawh" a tih pawhin Rovi chu a beidawng duh chuang lo. Rovi chuan, Lal Isuan a nunna hlu tak sengin min tlan a, chu tlanna chu an la hre ve si lo. Isua hming avang chuan tuar chang ka huam hleinem, thih pawh ka huam a sin,"  a ti a. A rin Pathian kutah engkim a dah a, Pawisa leh thawhna hmun ruahman sa awmlo mahse Evan Nikhama chu a zui thla ve tawp mai a ni. Bru țawng a thiam nal em avangin Bru ho awmna Ultachhora-ah te, Tuibaklai-ah te a thawk kual a. Țhahnem a ngai em em mai a. A thawhna mite pawhin an ngaina hle a ni.

Ruahmanna fel sa-a thawk a nih loh ang ngeiin thawhna hmun mumal lo leh ruaitu mumal neih loh chang te a nei zauh zauh a. Ni tam tak hlawh nei lovin a awm a, rethei takin hun a hmang țhin. Mahse chutianga a awm pawhin Lal Isua tuarna a thlir a, phunnawi ngam chi-ah a indah lo reng reng. Chutia ruaitu mumal a neih loh lai chuan TBZ ten Tripura-a thawktu an duh thu a lo hria a, chu chu panin kum 1983 ațangin TBZ chuan an chawm zui ta a ni.

Tripura rama tui taka a thawh lai hian West Phaileng Kohhran hmeichhia ten an zuk chah chhuak a. Mahse, a awmna a pilril deuh avangin lehkha thang chhung a rei a, hna diltute inlan hunah a inlan hman loh avangin midang an lo la hman a. Chumi hnu rei vak lovah Lengpui Bialin thawktu an duh avangin a han dil ve leh a, a diltu dang nen țhat dan thuhmuna an ngaih avangin țhum an vawr a, a ni chu chaklo zawk ah a țang leh ta hlauh mai a.

Kum 1986 khan West Phaileng Bial hruaituten "Tuipuibari-1 ah zuk thawk phawt mai rawh" an ti ta a. Tuipuibari-1 hi in 32 vel an ni a. Sorkar School an nei a. Chutah chuan a zuk thawk ta a ni. He hmuna a zuk awm hi khawtlang hruaitute an lawm em em mai a. Naupang pawhin School kal nuam an ti hle mai a. Awm reng thei se an duh thu pawh an sawi nasa thei hle a ni. Hetia nghet lova a thawk reng mai hi a nu chuan a khawngaih thei hle mai a. A chang chuan a vuipui lek lek țhin a ni. Mahse, ani chuan, "Ka nu, Lal Isua tuarna leh ka tuarna chu tehkhinin a nep em..!" tiin a chhang mai a. Mimal tlawmngaiin a țanpui nasa thei hle a, Mahse a nuna ropui ber chu Pathian a rin ngamna kha a ni.

Chutia nghet lova a thawh kual zak zak hnu chuan kum 1986-ah West Phaileng Pastor Bial Home Mission Committee chuan a nghetin Lambachhora khua-a thawk turin an la a. Dahnghehna inkhawm chu September 2, 1986 ah Bialtu Pastor CM Zalenthanga hovin neih a ni.

Lambachhora ah hian Hindu puithiam Biakin (Mandir) hi khaw daifemah a awm a. Mandir chu te reuh tea sak, mi pathum leng vel leka zau a ni a. Chu Mandir chu Rohmingthangi chuan a ngaimawh hle mai a. Tlaiah hian mite chu pangpar leh Mombati kengin Mandir ah chuan an kal țhin a. A thawhna hmun ngeia Pathian dang betute khawsa zia a hmuh chuan a rilru a ti na thei em em mai a, zanah pawh a mut theih loh phah țhin a ni. He Mandir hian a rilru a kap em reng avangin Persang khuaa thawk Evan. Thangmawii nen an halsak ta nghe nghe a ni. An hal zan chuan an lawm em em mai a, Pathian fakin an zai a, an lam a. Mi țhenkhat chuan, "Mandir an hal avangin an â a nih hi" an ti hial a ni.

A hun tawp lam:  Tui tak leh hlim taka Pathian rawngbawl a, a thawhna ten an ngainat em em reng lai chuan tuk khat chu Tuipuibari-II a thawk Evan. Lalhliran zirlaibu țhenkhat a thehchhuah theih avangin lam turin a School naupang Lilabona, kum 13 mi nen Tuipuibari-II lam panin an kal a, Aizawl ațanga MST Bus lokal ah chuan chuangin a thlen tawp Tupuibari Centre thleng an chuang ve a. Tuipuibari Centre thlen hma hian Chakma pahnih Snehbahan Chakma leh Rabiranjan Chakma te pawh an lo chuang ve nghe nghe a.

Tuipuibari Centre ațang hian an kalna tur Tuipuibari-II hi Km.7 laia hla a la ni. Chu chu kea kal ngai a ni a. Tuipuibari Centre hi tlai dar 5 velah chhuahsanin Tuipuibari-II an pan ta a, an Bus chuanpui Chakma pahnih te khan an rawn umpha a, khua a tlai tawh avangin Rohminthangi te chuan an lo thlamuanpui hle a. Mahse an rin loh deuh maiin chung Chakma pahnih te chuan Km.3 vel an thlen chuan an chhaih buai țan ta a. Rovi chuan Pathian thu hrilhte a han tum țhin a, an ngaithla duh si lo. Chakma pakhat zawk Rabiranjan Chakma chuan Rovi chu pawngsual tum chuan a khawih țan ta a, Rovi hi a ţang nasa hle a, a chak bawk a, mahse a ni hriamhrei nena țang anih avangin a hneh si lo. Chutih lai chuan a naupang hruai chu Snehbahan Chakma chuan a lo khawih ve mek a. Rovi chuan, "Ka naupang kha chu zuah hram rawh u" a ti lawm lawm a. Mahse a nau hruai pawh chu rawng taka sawisa in a lu ah lungtumin an chhu a, a thi zui ta a.

Rohmingthangi chu an pawngsual a, a koki-ah a nghawng lam hawiin semin an sat a. A hmuamhma hi Kraws ang deuhvin a awm a. A thih dawn țep chuan thei leh thei lovin "LALPA" a ti chuai raih a, Tichuan Lal Isua vanga tuar mai ni lo, thih pawh huamtu Missionary ropui Nula Rohmingthangi chu hlim leh lawm taka a rawng a bawlsak Lalpa hnena kal turin misualte kut tuarin a lo MARTAR ta a ni.

Rohmingthangi te chu ka rawn hawng ang an tih hunah pawh a rawn theih tak mai loh avangin  zawn hna chu khawtlangin an thawk ta a, a haw huna an ngaih ni 9-na ha Tuipuibari Centre ațanga Km.3 vela hlaah an ruang chu hmuh a ni ta a ni.

He thihna hian mi tamtak rilru a ti na a, amah lainatna, khawngaihna, uina zawng zawng piah lamah hnam rilru thlengin a chawk chhuak a. Zoram hmun hrang hrang ațangin Rohmingthangi thlavang hauh tum Mizo tlangval rual an tlan khawm a, mahse kut em inthlakna erawh a thleng lo.

A ruang chu October 1, 1986 khan West Phaileng ah BRTF Truck-in an phur chho va, a tuk October 2, 1986 ah Biakin ah ropui takin vuina inkhawm hman a nih hnuin thlanmualah vuiliam a ni ta a ni. A ruang hi Post Mortem a ngaih avangin vur lovin an vuiliam a, a tuk October 3, 1986 ah Post Mortem a nih hnuin vur a ni ta a ni.

_Khawvela ringtute tuarna hi rapthlak tak taka thihna in a zui tawh a, a zui mek a zui mek reng bawk a, Nula Rohmingthangi tuarna leh thihna hi hmun hrang hranga ringtu Martar dangte aia nep chuang lo a ni mai lo va, tamtak aia runthlak a ni. Martar-te thisen hi kan Lalpa hian a thlawnin a luan ral tir ngai lo va, he a thihna hmun ngei pawh hi ringtute khawsakna hmun ah a chang ta a ni. Martar Rohmingthangi hian a nun hmangin keini rawngbawl mekte hi entawn tur tamtak min hnutchhiah a, tam tak zinga tlemte chauh han tarlang ila...._

1. Nun vawng uluk mi a nihna
2. Bible a ngainatna
3. Țawngțai a taimakna
4. Hun hman dan felfai tak a duan țhinna
5. A rin Pathian a rin ngamna
6. A huaisenna
7. A hlim theihna
8. Hlimna thlarau dik a chan avanga Kohhran a belh tlatna
9. A Kohhran hruaitute thu a awihna

Thupuan 2:10
Thih thlengin rinawmin lo awm rawh; tichuan nunna Lallukhum ka pe ang che.

Comments

Popular Posts