Vawk Vulhtute tan

  1. I vawknote i lak hranni leh a tuk ah khan chaw pelo in tui chauh pek tur ania chaw i pe a ni maw, eng pawh nise, chhul chakna a tui chi hi pek nghal i ngai anih kha. Chhin 2 zelin zing leh tlai ah pe la, alo hur thuai mai ang. A hming i hriat loh takin Uteretone emaw Utrifit emaw pe rawh.
  2. Vawkte lakhran tir hun: kan Pi leh Pu te kha chuan thla 3 ah an lakhrantir thin a, hun alo kal zela ni 60 ah an lakhran tir leh a, tichuan vawkvulh dan kanlo thiam hret hret a, ni 50 leh 55 ah mizote hian  kan la hrang tlangpui leh ta a. Tun hnu deuh ah ni 45 ah an la hrang leh a, tichuan tuna scientist ten an hmuh chhuah thar ber hma tak ni 30 a hralh chhuah theih dan an hmuchhuak leh ta a ni. Ni 30 a hralh chhuah theih tura buatsaih dan hi hriat atul hle mai. Chu chu hetiang hi a ni. Vawknote a pian atanga ni 10 anihin Broiler Arnote chaw kha veikhat lekin tham la, purunvar tlemte mu 2 lek i rawtsawm ang a. Archaw nen khan i hmehfin anga, tichuan vawkpui ei phakloh ah vawkte ei turin i pe ang. Nikhatna ah chuan an eilo ang velin i hmu anga, an hmui in an nawr vel mai anga, ni 2 na ah tlem an liak anga, ni 3 na ah a aia tam an lo ei hlek anga, ni 4/5/6/7 an ei tam tial tial anga, an ei tam poh leh an tui alo hal huam huam anga, a pui hnute an va hne teuh teuh anga, tichuan hmuh theih in an lo thang ang. Ni 30 ah a hralh-chhuah theih der tawh a, thla 4 a upa an nih hian 41 inches te an lo ni tawh thin. Mahse, vawk chi a zir a ni ve bawk. Burma vawk tereuh te te angah chuan 41 inches chu a kaipha chuanglo bawk. Vawk pangngai kan sawina a ni e.
  3. Vawkpa in a bawh atanga ni 50 na atangin mineral mixure kan pe tan thin. Chungte chu 3 lek lo sawi ta ila : 1) Fullmin Gold, 2)Minerex 3)Manirix etc fiante hrut khat in zing leh tlai ah kan pe thin. Fullmin bik hi kei chuan ka thlang ber a, mahse pek tirh ah chuan a rim a na ve deuh a,vawkin an ei duhlo thin. Chuvangin fiante hrut chanve chanve leh velin tlem te te in bul kan tan a, ni 5 velah chuan ngai ah anlo neih ve a,an ei duh ve tawh mai thin. A rai chhunga Pocket khat tal i pek zawh hman chuan i vawknote lo piang chu a chak in alo lian tulh mai ang. Tichuan ni 70 alo tlin hunah Calcium tui chi kha chhin 2 in zing leh tlai ah i pe anga, tichuan ni 105 na ah Rulhlut damdawi pek tur. Vawkpuiin Rulhlut alo pai palh chuan vawknote lo piang khan Rulhlut an lo pai chhuak nghal vek dawn a, vawknote an cher in an chhe em em a, hralh tlak a awm thin lo a ni. Tichuan, vawkpui in No a neih ni leh a tuk ah Chaw pakhatmah pekloh a tha. Tui chauh pe ila, duh leh ORS thlak pawlh mai tur. A ni 3 ni zingah chaw no khat, tlai ah no 2, atuk leh zingah mo 3 etc chutiang zelin.
  4. African Swine Fever (ASF) hi natna hlauhawm leh inkaichhawn awlsam tak, vawk leh sanghal chĂ® in an vei theih natna a ni. He hri hi virus chikhat Asfivirus in a thlen niin, a hri kai zaa za thlengin an thihpui thei. He natna hi mihring leh ran dangin an kai thei lo. Natna hrik taksaa luh aá¹­anga ni 4-10 chhungin a langchhuak á¹­hin.
  • Natna lanchhuah dan: Natna hi chi hrang hrangin a langchhuak á¹­hin a. Natna hrik thawh chak dan te, vawk chĂ® (breed) a zir te, natna an kai dan (route) te, natna hrik an taksaa a luh tam dan te leh a lo len á¹­hin tawhna hmun a zirin a natna lanchhuah dan hi a danglam thei.
  • Peracute form : Khawsik sĂ¢ng tak (41-42°C) an nei a, ni 1-3 chhung lekin an thi mai á¹­hin.
  • Acute form : Khawsik sĂ¢ng (40-42°C) an nei. An beng hmawr, an mei, Ă¢wm leh an dul vel alo duk a, ni 6-9 chhungin an thi a, a vei 90-100% in an thihpui thei.
  • Subacute form : Khawsik sĂ¢ng vaklo an nei a, an vun a duk a, ni 15-45 chhungin an thi a. Natna vei 30-70% in an thihpui thei a ni.
  • Chronic form: Natna vei 30% aia hniamin an thihpui a, vawk te chu engemaw changin khawsik sĂ¢ng tak an nei a, hritlang leh thawhah, vun pĂ¢n leh thi (necrosis), ruhchuktuah nĂ¢ leh vĂ»ng an nei á¹­hin.
  • InkaichhĂ¢wn dan: Natna hrik hi vawk damlo thisen, sa them, chil, hnap, mittui, zun leh Ăªk aá¹­angin vawk dangin an kai thei. InkaichhĂ¢wn dĂ¢n chi 3 a awm a:
1) Direct transmission: Ran damlo nena awm dunin.

2) Indirect transmission:

(a) Vawksa chhum lohah hian natna hrik hi thla 3-6 chhung a rei a dam thei a, vawkchaw 'ASF hrik tel' an ei aá¹­angin an kai thei.

(b) Natna hrikin a tihbawlhhlawh hmanraw chi hrang hrang, motor leh thawmhnaw aá¹­angin a kai theih.

(c) Biological vectors: Saphihrik chikhat (Ornithodorus) aá¹­angin a kai theih bawk.

A  chaw lam :

Motor Chana chhum sak ula,a chaw ah sa ver vawr in in telh zel dawn nia. Tin, Atta kha a vawikhat eiah Chanatui te nen mixin in pe anga, alo chhuak thuai maiin ka ring. Mahse no neihni ah chaw pekloh tur. Tui ah khan ORS tui i pawlh hlek ang zing  leh tlai chu tui hlir in, ni 2 na zing ah no chanve leh tui hlir, tlai lam ah nokhat leh tui, tuk 3 na zing ah no 2 leh tui tlai ah no 3 leh tui a bak zawng chu puar khawp in i pe chho tawh dawn nia. Ka sawi ang nilova a tir a i khawngaih vanga i pe nghal hmiah hmiah anih chuan in vawkpui khan thlakhat vel chaw duhlo tak in a awm chho thei aw, in buaina a tam loh nan ka sawi ang hian ilo ti dawn nia.

Vawkvulh thanchak tir dan simple tak: Vawk hi A Note kan lak tirh atanga sum thum inkar hi a pawimawh ber a, hemi chhung (Sum thum hnuai lama) Chaw tha, eg, Pig feed pek, vitamin pek Rulhlut damdawi pek that a, duat taka enkawl chuan sumthum piahlamah chaw tha hlang pe tawhlo in duat tehchiam thei tawhlo mah ila, sumthum hnuailam an nih laia an chaw tha ei an taksa ah alo in chhek khawm that tawh avangin an thang chak tawh tho tho a, a tetlaia chawtha pek hnathawh kha an that chhiahpui vek tawh a ni. Chuvangin thangchak taka vawkvulh kan duh chuan Sumthum hnuailam ala nih lai hian kan theihtawp a duat mai tur a ni.

Hriatzau nan :

VAWKSA KG CHHUT CHHUAH DAN CHI THUM :

HRIATA KHIANGTE


Vawksa Kg chhutchhuah dan Formula :


  1. A len zawng (inches) atangin 25 paih a, chumi chhuak chu 5 a puntir leh tur.

Entirnan, vawk len zawng chu inchi 50 ni ta se :

50 - 25 = 25

25 x 5 = 125

Kg 125 vel a chhuak dawn tihna a nia.


A kg chhuak zat hi sa kg rate-in han puntir ila, sa kg 1 Rs 250 ni ta se :

125 x 250 = 31,250

A lo berah vawk inchi 50 a lian chuan 25000 - 30000 bawr chho a man dawn tihna nih chu. Hetianga chhut hian vawk ka hralh tlangpui. Sa sata ka hralh chuan an hlep tur ka hisap tel ve thin. Sa sat ho hian an ngamna tawk an sawi pawh hian a sual lo thin khawp mai. A vawk sei lam a zir tein a danglam ve thei a, a tlangpui chuan a dik thawkhat viauin ka hria an ti.


2. Kei chuan a inchi zat kha 3-in ka puntir a, a sual lo khawp mai. 

Entirnan :

Inches 50 × 3 = 150. 

Krismas vawk kan lei pawh inchi 53 a ni a, 3-a kan puntir chuan 159 a chhuak. Kan sah hnua kan buk vel hnuah (uai nelh nawlh vekin kan buk) kg 160+ a chhuak daih mai. A vawk rawng a seiin a pian a tha bawk a. 


Bazar a vawksa sat a sumdawng ni ngat ila chuan kg 180 chu kan sat chhuak ngei ngei an ti.

3. Vawk kg zat ka chhut dan ve thung :

Inchi zat aá¹­angin a zahve ka paih phawt a, chumi hmuah 13 paih lehin a chhuak number tawp berah bial kan dah belh á¹­hin.

Entirnan :

Vawk inch 50 ni ta se.

50 - 25 = 25

25 - 13 = 12

120 kg a chhuak

Vawk pian a zirin a chhuak hnem thei bawk.


Buk dik taka buk chuan a chhuak hi chu a sual mawh khawp mai an ti. Vawk kan hralh pawh hian vawk sertu te hian hlawk lo an inti á¹­hin viau mai niin a sawitu pa chuan a ti.

Vawk vulhdan Lungthu Pathum :

 Part 1

Part 2

Part 3

Part 4



Comments

Popular Posts