CORPORAL PUNISHMENT HI TIH LOH TAWP TUR ANI EM?

~Sangtea Renthlei

Source : Save Mizoram

Han chhiar chhuak hram la, comment lamah in ngaihdan te lo thawh liam liam turin ka ngen a cheu..

   

      Kan Mizoram kalphung leh Nu leh Paten kan fate enkawlna chungchangah mamawh ni a ka hriat avangin Nu leh Pate mai nilo thalai rual te pawn minlo chhiar chhuah sak hram tur leh he ka thuziah hian rahtha pakhat tal pawh alo chhuah hlauh chuan hlawkna ropui takah ka ngaia. Chutih rualin in rilrem loh zawng alo awm palh chuan criticise leh advice pek chungchangah zau takin ka inhawng nghal bawk a ni.

 

             Khawtlang leh Ram siamtha tura tul hmasa ber chu keimahni inchhung khur theuh bul tan that ani tih kan hre awm e. Mahse tunlai nu leh pa tam zawk ten ti ila kan sawi sual em lo ang chu maw.Kan fate enkawl chungchang ah hian kan van hlawhchham tak em!! Kan fate hi Pathian laka kan rochan, vanram thlenga kan chhawm theih awmchhun an ni si a. Pathian thu ang zawk nilova, he khawvel thiamna lama fing leh sang tak tak ni si vai ho Kristian ni silo Supreme Court dan zam changchawia kan fate sualna ah pawh tul em em mahse thununna tiang lek chu sawi loh an rilru pawh tihnat phal loh / awi loh kan ti tlat mai si! He dan hi ka sawisel ngawr ngawr lam anilo a. Pathian Thufingah chuan eng nge kan hmuh? "Tiang hmang duhlo chuan a fa hua a ni, A hmangaihtu erawh chuan a thunun chawt thin”, “ Naupang thunun tim suh,Tiangin vaw mahla a thi dawn silo a,Tiangin i vua anga, tichuan Seol ata a nun i chhanchhuak ang” etc...

 Naupang thunun chungchangah thununna tiang lek ka sawi mawi ber a nilo. Tha ber a ni e pawh ka ti lo. Mihring mize hrang hrang awmkhawm ah hian thu tha hrilha zawma tha zui an awm a, ṭhenkhat hauh kher ngai an awm a, ṭhenkhat faka tha an awm a, thenkhat fuiha tha an awm a, thenkhat thununna tiang lek khera tha an awm bawk. Kan fate enkawlna kawngah tiang lek kher ngailoa kan enkawl tha thei a nih chuan mi vannei tak kan nih pawm mai a. Midang fate an thiltih sual chungchangah, a thunun tuin a hau emaw, kut alo thlakin, va dem kher tur kan nilo tih hriat a tha. A then phei chuan dem mai lova, Case file hial pawh kan awlsam ta khawp mai! Naupangte hi an fela, thu an awi chuan an ni baka duat tur chuang an awm lo. Duat pawh kan duat tur a ni. An sualna ah erawh an mizia a zirin eng hmanrua pawh tul kan tih chu lek hreh lo ang u.

A nei ber atanga a neilo ber thlengin awmze neilo a mi zingah fate tawngkam leh thil tiha kan induat siak chiam zel mai te hi thil tha ber a ni lo. Naupang zahawmna humhim tum dan dik pawh a ni ber lo. Fate sualna leh an thil diklo tih hre renga haider tlat ching te hi kan van tam ta em!! Hei vang a nih hi kan faten Pathian hming chhala dawt an sawi siah siah ngam tak! Naupang te te Setana bia te hmuh leh hriat tur an va tam ta em! Tu nge a mawh phur? Kan fate kan hmangaih dan hi he khawvel lang theih leh damchhung  daih atan chauh alo ni ang tih avan hlauhawm em! Kan fate kan hmangaih dan hi chatuan ram thleng daih hmangaihna a ni lo palh ang tih ava'n hlauhawm em! Kum pawh la tlinglo, Nu leh Pate vau ngam an va tam ta em! Naupang duhthlanna, ngaihtuah chian a tha zawk ni silo tih kan hriat, dah lal zawk leh tih tlang tam ta lutuk te hi tu mawhphurhna nge nita ang? Nu leh Paten ngun takin i ngaihtuah chiang ang u. Nu leh Pa la ni mai tur te pawn.

I fanu kha i in chhungah naupang chhia ang maia khum laizawl leh thuthleng ah mal lang huang huanga a tal vel pah a, inti-naupang chhia taka “A nu”, “A pa” a tih duai duai ang nungchang kha pawn lamah chuan a nilo a sin!! Mipa an duh zawng leh an ngaihzawngte bulah chuan naupang chhia a i ngaih khan in nupa khumlaizawl nun ang kha thleng ngam an tam khawp a nia!! Tih loh tur leh tih tur thil tha i sawi zawng zawng zawm vek seng turah erawh dah kher suh. Thil tha lo, Entirnan - ‘Chumi,khami ti suh’ i tih te, ‘Ru suh’, ‘Rui suh’ etc.i tih a tawngkam tha a i hrilh fo hnu ah, i thu sawiin awmzia a neih loin engtiangin nge hmalak i tum? I ngawih san mai em? I bei iti dawng mai em? Pathian hnen ah lu chunga kut nghatin i tawngtai sak em? Chu i tawngtai sakna chu a taka hmuh tur a awm em? Mihring hrim hrim rilru in hmin tluka tha a awmlo tih chu kan hre vek awm e. Mahse mi chi hrang hrang fuan khawmna khawvelah hian kan fate an thatna tura inenkawlna chungchang ah hian hmanrua chi hrang hrang hman a ngaiin a tul ani tih hi pawm ngam ang u.

Naupan laia i enkawl danin a zir loh chuan, an puitlin thlengin an chhawm tlangpui a nia. Puitling an lo nih tawh chuan inthunun a harsa tawh thin. Tuna i fanu, i fapa i duat sualna rah hi amah chauhin a tuar dawn lo. I lo upat a, i tar huna enkawltu tur che chu i fanu, i fapa tho tho kha a ni. A tul anih chuan kan Pathian thu angin fate that nan chuan thununna tiang lek i hreh lovin, i sawi buangbar lo ang u. Thununna tiang lek kherlo a kan siam that theih chuan duhthusam a ni. Zilh fo pawha ring ti khawng tlat te chu i thunun ngamin i hreh lo ang u, vawi lehkhatah elh tliah ala ni dawn tho a ti a ni.

      Nu leh pa thenkhat ten kan fate hriat laiin- ‘A inti nula ve tawh a, a luhlul ve tawh riau a' emaw, a tlangval ve tawh a, a inti pa, a inla ngeng ve tawh kan ti mai thin te hi pawi tak a ni. A thalo zawngin kan fuihpawrh (Instigate) mai mai a ni zawk....